Ένα Μουσείο αφιερωμένο στο ελληνικό σχολείο, τον μαθητή και τον εκπαιδευτικό. Σκοπός του είναι να φέρει σε επαφή τον μαθητή με την ιστορία της ελληνικής εκπαίδευσης, με τρόπο απλό, βιωματικό και διαδραστικό.
Αυτό που δεν έπραξε (δηλαδή το αυτονόητο κατά τη γνώμη μου, ως όφειλε) ένας δημόσιος φορέας, από το Υπ. Παιδείας μέχρι και την Τοπική Αυτοδιοίκηση, είτε γιατί αδιαφόρησε, είτε γιατί υποτίμησε την αξία του συγκεκριμένου έργου, είτε γιατί είχε άλλες προτεραιότητες, το έκανε σήμερα με δική του πρωτοβουλία πράξη ο ίδιος ο συλλογέας, ο γνωστός συμβολαιογράφος, Παύλος Μπαλογιάνης.
Ο κ. Μπαλογιάννης, συλλέκτης με μεράκι επί τέσσερις δεκαετίες, διαθέτοντας μόχθο, χρόνο και χρήμα, δημιούργησε στο κέντρο της Καλαμπάκας, το μοναδικό στο πανελλήνιο, «Μουσείο Ελληνικής Παιδείας», έργο θαυμαστό που ονειρευόταν πολλές δεκαετίες. Δεν είναι καθόλου υπερβολή να πούμε πως, η ιστορία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του ελληνικού κράτους, βρίσκεται τώρα εδώ και λίγες μέρες στην πόλη της Καλαμπάκας.
Η σπουδαία αυτή συλλογή, αληθινός θησαυρός, περιέχει όλα τα σχολικά εγχειρίδια και αντικείμενα της ελληνικής εκπαίδευσης απ’ την τουρκοκρατία μέχρι τις μέρες μας. Νηπιαγωγείων ,Δημοτικών Σχολείων, Σχολαρχείων, Παρθεναγωγείων, Γυμνασίων, καθώς και ελληνικών σχολείων της Διασποράς. «Χρηστομάθειες», «Γεροστάθης», «Νεοελληνικά Αναγνώσματα», «Ψαλτήριον», «Οκτώηχος», «Πρακτική Αριθμητική», «Γεωγραφία», «Ιστορία», «Κατήχηση-Λειτουργική», «Λογική», τετράδια καλλιγραφίας και ιχνογραφίας , πλάκες και κοντύλια, τίτλους σπουδών Ενδεικτικά και Απολυτήρια, κονδυλοφόρους και μελανοδοχεία, τσάντες του παλιού καιρού, κονκάρδες, ποδιές μαθητριών και πηλήκια μαθητών, χάρτες, όργανα φυσικής και χημείας και όσα άλλα φέρνει με νοσταλγία η μνήμη του καθένα και καθεμιάς, που φοίτησε στη στοιχειώδη και μέση βαθμίδα της ελληνικής εκπαίδευσης. Χιλιάδες τίτλοι βιβλίων, που χρονολογούνται από τις αρχές του 17ου αιώνα. Αναφέρω πρόχειρα και ενδεικτικά, το δίγλωσσο Λατινο-ελληνικό Λεξικό, Γενεύη 1607 και την «Οδύσσεια» που εκδόθηκε από τους «Ζωσιμάδες» το 1803.
Ο Παύλος Μπαλογιάνης εκθέτει στο κοινό έργο σημαντικό και χρήσιμο, γιατί το «Μουσείο Ελληνικής Παιδείας», αποτελεί εστία πολιτισμού και πνευματικό κέντρο, με πανελλήνια ακτινοβολία, χώρος επιστημονικής μελέτης για ερευνητές εκπαιδευτικών θεμάτων και προορισμός διδακτικών εκδρομών των σχολείων της χώρας.
Του αξίζει δημόσιος έπαινος, γιατί είναι δικός του πολύμοχθος αγώνας, δική του πρωτοβουλία, προσφορά και ευεργεσία στον τόπο μας, που σίγουρα θα εκτιμηθεί και θα αξιολογηθεί θετικά στο μέλλον. Κάθε επίσκεψη νομίζω, πέρα από τη γνώση και την εμπειρία, θάναι μια ηθική επιβράβευση και δικαίωση του Παύλου Μπαλογιάννη.
το χώρο της πρώτης μεγάλης αίθουσας του Μουσείου, ξετυλίγεται η αδιάκοπη πορεία της παιδείας με την πλούσια συλλογή χιλιάδων βιβλίων και εποπτικών μέσων διδασκαλίας που σπανίζουν, αλλά και άλλων εκθεμάτων που αφορούν τη μακραίωνη πορεία της ελληνοχριστιανικής παιδείας του νέου ελληνικού κράτους, για όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης· από το Νηπιαγωγείο μέχρι το Σχολαρχείο, το Γυμνάσιο και το Λύκειο, για σχολεία όχι μόνο του ελλαδικού χώρου, αλλά και εκτός αυτού όπως: Κων/πολη, Σμύρνη, Αλεξάνδρεια, Κύπρος, Αμερική και πρώην Σοσιαλιστικές χώρες της Ευρώπης. Ξεχωριστή θέση κατέχουν οι μαθητικές ενδυμασίες σε παλιότερες εποχές, όπως πηλίκια, τσάντες (δερμάτινες, υφαντές και κεντητές), ώστε να ξυπνούν μνήμες και να ζωντανεύουν εικόνες μιας άλλης εποχής.
τη συνέχεια συναντά κανείς σε απαστράπτουσα κοσμούμενη προθήκη, παλιές εκδόσεις έργων του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, όπως: του Αδαμάντιου Κοραή, του Ευγένιου Βούλγαρη, του Κων/νου Κούμα, του Πύρου του Θετταλού και άλλων μεγάλων δασκάλων του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, που εκδόθηκαν κυρίως στο Παρίσι και τη Βιέννη. Εδώ οι μαθητές μπορούν να παρακολουθήσουν ειδική προβολή και να ενημερωθούν για τον Νεοελληνικό Διαφωτισμό και τους εκπροσώπους του.
Εξαντλώντας τους δύο παραπάνω σημαντικούς χώρους της μεγάλης αίθουσας, ο επισκέπτης βρίσκεται μπροστά σε δύο μεγάλες λαμπερές βιτρίνες, αφιερωμένες στους αρχαίους Έλληνες ποιητές, φιλοσόφους και ιστορικούς της αρχαιότητας, όπως: Όμηρο, Πλάτωνα, Αριστοτέλη και Θουκυδίδη, αλλά και άλλους Έλληνες συγγραφείς τα έργα των οποίων εκδόθηκαν στα φημισμένα τυπογραφεία της Ευρώπης από το 1500 – 1800 μ. Χ.
Σε μια ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα διδασκαλίας με παλιά ξύλινα θρανία, μαυροπίνακα, με παλιούς χάρτες στους τοίχους, την οκτώηχο, το κρυφό σχολειό, την πλάκα και το κοντύλι, αλλά και την πέννα με το μελάνι και τον κονδυλοφόρο, ο μαθητής μεταφέρεται σε μια άλλη εποχή, ενώ στη συνέχεια μπορεί κανείς να παρακολουθήσει προαιρετικά ενημερωτική προβολή με την ιστορία της εκπαίδευσης, της γραφής και της τυπογραφίας.
Προχωρώντας, συναντά κανείς σε κατάλληλο χώρο αξιόλογο υλικό αφιερωμένο στο μεγάλο μυθοπλάστη Αίσωπο, από τους μύθους του οποίου διδάχτηκαν επί αιώνες, όχι μόνο Έλληνες αλλά και μαθητές όλων των πολιτισμένων λαών της Ευρώπης. Θα δει κανείς στους ζωγραφισμένους από ντόπιους καλλιτέχνες τοίχους διάφορους μύθους και στη συνέχεια θα μπει στη διαδικασία της αναγνώρισης των μύθων από τις εικόνες και τέλος είναι δυνατή η παρακολούθηση προβολής της βιογραφίας του Αισώπου και των μύθων που θα επιλέξει.
Ύστερα με δέος ο επισκέπτης αντικρίζει μια ξεχωριστή προθήκη του πρώτου βιβλίου που τυπώθηκε στη Βενετία με Ελληνικό κείμενο. Είναι οι δυο εκδόσεις της περιβόητης Γραμματικής του Κων/νου Λάσκαρη (Λασκάρεως) του Βυζαντίου. Η πρώτη έκδοση από τον Πάνο Θεοδοσίου και η δεύτερη από το Νικόλαο Γλυκύ. Στην ίδια προθήκη βλέπει κανείς ένα αξιόλογο χειρόγραφο του καλλιγράφου Βασιλείου Χαρίτωνα από την Αδριανούπολη.
Τέλος, θα ήταν παράλειψη να μην επισημανθεί η αίθουσα του αναγνωστηρίου, μέσα στην οποία μπορεί κανείς να δεί αλλά και να διαβάσει αλφαβητάρια και αναγνωστικά από διάφορες χώρες του κόσμου. Ξεχειλίζει η χαρά του αλλοδαπού επισκέπτη, όταν αντικρίζει το αλφαβητάριο της χώρας του και το συναίσθημα που μέσα του δημιουργείται, μετριέται με άλλες αξίες, για να οδηγηθεί τέλος στο βασικό συμπέρασμα, ότι όλα τα αλφαβητάρια του κόσμου ομοιάζουν μεταξύ τους, γιατί όλα τα παιδιά του κόσμου είναι ίδια. Θα συναντήσει επιπλέον στους τοίχους πληθώρα από τίτλους σπουδών, τους οποίους και μόνο βλέποντάς τους, ξυπνούν μνήμες για τους αγώνες και τις θυσίες που έκαναν πρώτα οι γονείς και μετά οι ίδιοι οι κάτοχοι, σε περιόδους φτώχειας και ταραχής.
Χειρόγραφο τετράδιο του 1865
Κατά την ταπεινή μου άποψη, τυχερός αυτού του θαυμάσιου «θησαυρού» δεν είναι ο συλλέκτης του, αλλά η πόλη μας, η Καλαμπάκα. Αυτή είχε την τύχη να δει ένα ολοκληρωμένο «Μουσείο Πολιτισμού», σε ένα διαμορφωμένο χώρο ενός πανέμορφου οικοδομήματος παλαιού κινηματογράφου στο κέντρο της πόλης, κάτι που έλλειπε κι ίσως ήταν απαραίτητο, ώστε να συμπληρωθεί το παζλ και να δέσει αρμονικότατα με την απείρου κάλλους ομορφιά της Μετεωρίτικης πνευματικής κληρονομιάς και την επιβλητικότητα του συμπλέγματος των βράχων, κάτω από τους οποίους στεγάζεται. Γι’ αυτό και ο εμπνευστής του Μουσείου σε ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα, παραθέτει χαρακτικά, γκραβούρες και τρισδιάστατες παλαιές φωτογραφίες διαφόρων περιηγητών που επισκέφθηκαν τα Μετέωρα κατά τον 18ο και 19ο αιώνα με τις παλιές στερεοσκοπικές μηχανές.
Η χειροτεχνία παλιότερων εποχών στα Δημ. σχολεία
(υφαντική σε κεραμίδα)
Είμαστε στη διάθεσή σας για περισσότερες πληροφορίες.
Ημέρες και ώρες λειτουργίας
Καθημερινά: 09.00πμ – 08.00μμ
Κυριακές & Αργίες: 10.00πμ – 8.00μμ
Διεύθυνση: Χατζηπέτρου & Μ. Αλεξάνδρου, ΤΚ 42200, Καλαμπάκα
Καθημερινά: 9:00 π.μ- 17:00 μ.μ – τηλ: 2432075219
mail: info@bookmuseum.gr
website : (www.bookmuseum.gr)
Αττικη Γη 